Translate

गुरुवार, २३ जुलै, २०२०

“लक्ष्मीची पावलं निघताना”



सामानाचं जवळपास सगळं पॅकिंग झालयं. अगदी शेवटचा टप्पा म्हणजे स्वयंपाकघर. इथे असेपर्यंत काही दिवसांसाठी लागणारं डाळ-तांदूळ, मसाले इत्यादी जुजबी सामान पॅकेर्स च्या हाताला लागणार नाही असं वेगळं ठेवलंय. 

भुक लागलेय म्हणून नाश्ता करायला बसले होतें. तेवढ्यात मदतनीस बाई आली आणि विचारलं, “ मॅडम, यह झाडू नहीं लेके जाओगे क्या ?”  तिच्या बोलण्याचा रोख काय आहे याचा नेमका अंदाज घेत होतें. तितक्यात ती म्हणाली, “ झाडु छोडके नहीं जाओ मॅडम, साथ लेके जाओ. हमारे संस्कार में तो ये लक्ष्मी हैं." 
ही बाई आहे दार्जिलिंगची हिंदू. 

मी तिला म्हणाले, “ संस्कार में तो हैं, लेकिन कितना और क्या-क्या सोचेंगे ?” तर म्हणे, “ मैं ने तो धोके रखा हैं. आप ले जाओ." 
तिला विचारलं, इथे उरलेले काही दिवस कसं झाडणार ? तर म्हणे, “ वो प्लास्टिक के झाडु सें करेंगे." आता असा इमोशनल बॉल तिने टाकला, ज्यानं मी चीत झालेय. ते झाडूही येतील आता माझ्या पुढच्या प्रवासातही बरोबर !

माझा, तो तिनें जीव लावलेला झाडु म्हणजे पक्का भारतीय आहे. घर झाडल्याचं समाधान देणारा. बाकी परदेशात आपल्याला हवा तसा झाडु मिळणंही दिव्य असतें. असा माझा आज पर्यंतचा अनुभव. 

झाडूला पाय लागला तरी त्यालाही नमस्कार करण्याच्या संस्कारात वाढलेलो आपण. झाडू म्हणजे लक्ष्मीचं प्रतीक. झाडूची पुजा करतो आपण. हे सगळं तर आहेच. 

पण या संवादाच्या अनुषंघाने, आपली प्रतीकं, समजुती आणि त्या मागचा स्वास्थ्याचा विचार, हा माझा ट्रिगर ओढला गेलाय.

 म्हणजे कसं ना, झाडू स्वच्छता करण्याच्या कामात मदत करतो. आपण जिथे राहतो ती वास्तू, तो परिसर हा स्वच्छ असला तर मानसिक-शारीरिक स्वास्थ्य राहणार. म्हणजे हा विचार देण्यासाठी, “स्वच्छता आणि स्वास्थ्य”, यांचं नातं सांगणारा हा दुवा म्हणजे झाडु, लक्ष्मी. ?जेव्हा ” आरोग्यम धनसंपदा” म्हणतो तेव्हा स्वास्थ्य हे धन/लक्ष्मीचंच रूप आहे की ! 

जगभरातील ही विविध प्रतीकं, समजुती, त्याला जोडून येणाऱ्या सवयी यामागचा मूळ विचार शोधायला आवडतं मला. आणि तो सापडला की, मी माझी मलाच, भेटल्यासारखी वाटते. 

वाटत रहातं हे सगळं जपलं पाहिजे, पुढच्या पिढ्यांपर्यंत मूळ विचारासह गेलं पाहिजे. प्रतीकं-समजुती- संस्कार- त्या मागचा संवर्धनाचा, संरक्षणाचा मूळ विचार ह्या साखळीसह, पुन्हा पाश्चात्त्यांकडून ते शिकायची वेळ येऊ नये म्हणुन ! 

-तृप्ती 
https://truptiindia.blogspot.com/?m=1

६ टिप्पण्या:

PrachitiT म्हणाले...

खरं आहे... प्रत्येक गोष्टीमागे असणारं कारण कळलं की छान वाटतं

Trupti म्हणाले...

Prachiti 😊🙏

Unknown म्हणाले...

Very well written

Trupti म्हणाले...

Thanks unknown:-) would like to know you :-)

Suchitra Sachin Jangam म्हणाले...

Khup Chhan lihile aahes Trupti ����

Trupti म्हणाले...

Thank you dear Suchitra !sorry for this late reply.